Σαντορίνη: Επιστήμονες «ακτινογραφούν» το ηφαίστειο Κολούμπο σε πραγματικό χρόνο - FinanceNews.gr | Επενδυτής

Αρχική » Σαντορίνη: Επιστήμονες «ακτινογραφούν» το ηφαίστειο Κολούμπο σε πραγματικό χρόνο – FinanceNews.gr | Επενδυτής

Σαντορίνη: Επιστήμονες «ακτινογραφούν» το ηφαίστειο Κολούμπο σε πραγματικό χρόνο – FinanceNews.gr | Επενδυτής

Αρχική » Ροή Ειδήσεων » Σαντορίνη: Επιστήμονες «ακτινογραφούν» το ηφαίστειο Κολούμπο σε πραγματικό χρόνο – FinanceNews.gr

Σαντορίνη: Επιστήμονες «ακτινογραφούν» το ηφαίστειο Κολούμπο σε πραγματικό χρόνο – FinanceNews.gr

Ερευνητικό κέντρο GEOMAR: Νέα ωκεανογραφική αποστολή θωρακίζει τη Σαντορίνη απέναντι σε σεισμικούς και ηφαιστειακούς κινδύνους

Μια διεθνής ωκεανογραφική αποστολή υψηλής επιστημονικής σημασίας βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης, με στόχο την ενίσχυση των συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρη προειδοποίηση του ενεργού ηφαιστειακού συμπλέγματος Σαντορίνης–Κολούμπου. Η Επικεφαλής είναι το ερευνητικό κέντρο GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel, σε στενή συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας που φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα στην πρόγνωση ηφαιστειακών και σεισμικών φαινομένων.

Στο επίκεντρο το ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο

Η αποστολή Μ215 απέπλευσε από το Ηράκλειο της Κρήτης και επιχειρεί ήδη στην περιοχή της Σαντορίνης, όπου σε απόσταση μόλις επτά χιλιομέτρων βορειοανατολικά του νησιού βρίσκεται το ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο. Πρόκειται για το πιο δραστήριο τμήμα μιας αλυσίδας άνω των εικόνων υποθαλάσσιων ηφαιστείων που συγκροτούν το ηφαιστειακό Σαντορίνης–Κολούμπου, μια περιοχή με ιδιαίτερη γεωδυναμική σημασία για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Βασικός άξονας της αποστολής είναι η δοκιμή και η επέκταση καινοτόμων συστημάτων θαλάσσιας παρακολούθησης, που μπορούν να προσφέρουν κρίσιμο χρόνο προειδοποίησης σε περίπτωση μελλοντικών σεισμικών ή ηφαιστειακών εξελίξεων.

Τα δεδομένα της σεισμικής κρίσης του 2025 ως επιστημονικό ορόσημο

Η σημασία της αποστολής ενισχύεται από τα γεγονότα των αρχών του 2025, όταν η Σαντορίνη τέθηκε σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής, μετά την καταγραφή περισσότερων από 28.000 σεισμικών δονήσεων μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ήδη από τον Δεκέμβριο του 2024, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου MULTI-MAREX, επιστήμονες του GEOMAR και του ΕΚΠΑ είχαν μελετήσει γεωλογικές διεργασίες που σχετίζονται με κατολισθήσεις, ηφαιστειακές εκκρίσεις και ενδεχόμενα τσουνάμι. Λίγο αργότερα εκδηλώθηκε το σεισμικό σμήνος, δίνοντας στους ερευνητές τη σπάνια ευκαιρία να συλλέξουν δεδομένα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κρίση.

Η ανάλυση από το GEOMAR και το γερμανικό κέντρο γεωεπιστημόνων GFZ Helmholtz-Zentrum für Geoforschung κατέδειξε ότι η σεισμική δραστηριότητα συνδέθηκε με μετακίνηση μάγματος σε μεγάλο βάθος. Με την αποστολή Μ215, οι επιστήμονες επιδιώκουν να κατανοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά του ηφαιστειακού συστήματος και τα πιθανά σενάρια εξέλιξής του.

Καινοτόμες τεχνολογίες στον βυθό της Μεσογείου

Κατά τη διάρκεια της αποστολής εγκαθίστανται και ανακτώνται σταθμοί μέτρησης, ενώ εκτελούνται γεωφυσικές έρευνες. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ανάσυρση σεισμογράφων που είχαν τοποθετηθεί στον βυθό τον Δεκέμβριο του 2024 και παρέμειναν για έναν ολόκληρο χρόνο γύρω από το ηφαίστειο Κολούμπο, καταγράφοντας ολόκληρο το φάσμα της σεισμικής δραστηριότητας.

Όπως επισημαίνει ο θαλάσσιος γεωφυσικός του GEOMAR και συνεπικεφαλής της αποστολής, Γενς Κάρστενς, πρόκειται για μια μοναδική επιστημονική συγκυρία, καθώς η άμεση σύγκριση των δεδομένων επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων που υπό άλλες συνθήκες θα απαιτούσαν δεκαετίες παρατήρησης.

Παράλληλα, δοκιμάζεται ένα νέο, ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης που έρχεται να συμπληρώσει τα υφιστάμενα δίκτυα σεισμογράφων και GPS στην ξηρά. Στόχος είναι η ανίχνευση των διεργασιών στον βυθό πριν γίνουν αισθητές στην επιφάνεια.

Πραγματικός χρόνος δεδομένων και κοινωνικό αποτύπωμα

Κομβικό ρόλο διαδραματίζουν τα MOLA, αυτόνομες υποθαλάσσιες συσκευές που καταγράφουν ήχους, θερμοκρασία και συγκεντρώσεις διοξειδίου του νερού και επικοινωνούν μεταξύ τους σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Η Καθηγήτρια Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, Παρασκευή Νομικού, τονίζει ότι ο απώτερος στόχος είναι η ζωντανή μετάδοση δεδομένων, ώστε να ενισχυθεί η έγκαιρη προειδοποίηση και η αξιόπιστη ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας.

Η αποστολή περιλαμβάνει επίσης λεπτομερή βιντεοχαρτογράφηση του βυθού με το σύστημα ΜΟΜΟ, καθώς και την αξιολόγηση της σταθερότητας των ηφαιστειακών πλαγιών στην περιοχή Σαντορίνης-Κολούμπου, με έμφαση στη σχέση τεκτονικής δραστηριότητας και υποθαλάσσιων κατολισθήσεων.

Τα δεδομένα που συλλέγονται δεν περιγράφονται στην επιστημονική έρευνα, αλλά αξιοποιούνται και εκπαιδευτικά, μέσα από δράσεις ενημέρωσης μαθητών της Σαντορίνης, αναδεικνύεται το νησί ως ένα ζωντανό φυσικό εργαστήριο γεωεπιστημόνων. Το MULTI-MAREX εντάσσεται στο ευρύτερο ερευνητικό πλαίσιο mareXtreme της Γερμανικής Συμμαχίας Θαλάσσιας Έρευνας, με στόχο τη μελέτη ακραίων γεωθαλάσσιων φαινομένων στον κεντρικό μεσογειακό χώρο.

Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.‌‌