O πάντα συμπαθής Jochen Mass

Την περασμένη Κυριακή, λίγο πριν από την εκκίνηση του GP Μαϊάμι, o κόσμος της Formula 1 έχασε έναν «δικό» του, καθώς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 78 ετών ο Jochen Mass. Ο Γερμανός οδηγός είχε αγωνιστεί κυρίως τη δεκαετία του 1970 με την ομάδα της McLaren και είχε κατακτήσει μία νίκη στη Formula 1, δυστυχώς κάτω από τραγικές συνθήκες. Είχε επιτυχημένη πορεία και στους αγώνες αντοχής, κατακτώντας τη νίκη στις 24 Ώρες του Le Mans το 1989.

Ήταν μόλις ο δεύτερος Γερμανός νικητής Grand Prix στην 25ετή τότε ιστορία της Formula 1, έπειτα από τον Wolfgang von Trips. Ο επόμενος Γερμανός νικητής μετά τον Mass θα ήταν το 1992 ο Michael Schumacher, με τον οποίο θα συνεργαζόταν στην ίδια ομάδα 15 χρόνια αργότερα, αν και όχι στην F1. Ήταν μία θερμή προσωπικότητα, ένας άνθρωπος τον οποίο συμπαθούσαν οι περισσότεροι, με ευρύτερα ενδιαφέροντα πέραν από τους αγώνες, με ευδιάθετη προσέγγιση, χωρίς να παίρνει τα πράγματα ποτέ πολύ σοβαρά.

]]>

ΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
 

Γεννημένος στη Βαυαρία στις 30 Σεπτεμβρίου του 1946, λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Mass έχασε τον πατέρα του όταν ήταν μόλις 8 χρονών. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός και η θάλασσα ήταν το πρώτο ενδιαφέρον του Mass όταν ήταν παιδί: «Μόλις μπόρεσα να φύγω από το σχολείο, μπήκα στο εμπορικό ναυτικό. Στα 17 μου πήγα με πλοίο για μπανάνες στη Νότια Αμερική, στην Αφρική, στη Σκανδιναβία και στη Ρωσία: στη Λευκή Θάλασσα, στο Αρχάγγελσκ το χειμώνα. Ήταν δύσκολο, αλλά κάθε μέρα ήταν συναρπαστική. Είχε τεράστια θετική επίδραση πάνω μου».

«Αλλά μετά από τρία δύσκολα χρόνια ήταν καιρός να γυρίσω σπίτι. Βρήκα δουλειά σε τράπεζα για λίγους μήνες, αλλά μετά από τη ζωή στη θάλασσα αυτό ήταν απλά χάλια. Μια μέρα, μετά από πρόταση μιας φίλης μου, πήγα σε έναν τοπικό αγώνα αυτοκινήτων». Εκεί, «ερωτεύτηκε» άμεσα: «Ο αντιπρόσωπος της Alfa Romeo στο Mannheim έκανε κάποιους αγώνες, οπότε παραιτήθηκα από την τράπεζα και έπιασα δουλειά εκεί ως μηχανικός. Μου πήρε ένα χρόνο για να τον πείσω να με αφήσει να οδηγήσω σε έναν τοπικό αγώνα. Ήταν με μια κανονική Giulia sedan, και ήρθα δεύτερος πίσω από ένα αγωνιστικά προετοιμασμένο αυτοκίνητο».

«Το 1968, όταν ήμουν 21 ετών, έκανα τον πρώτο μου αγώνα πίστας σε ένα αεροδρόμιο στο Ulm με μία από τις GTA του αντιπροσώπου και κέρδισα την κατηγορία μου. Φαινόταν ότι μου άρεσε: φυσική ικανότητα, υποθέτω. Είτε την έχεις, είτε όχι. Τα πήγαινα καλά απέναντι στον Gerd Schuler, τον οδηγό της Ford για τις αναβάσεις με ένα εργοστασιακό Escort, οπότε όταν η Ford είχε μια μεγάλη δοκιμή στο Zandvoort με κάλεσαν».

«Υπήρχαν 30 οδηγοί εκεί, καταξιωμένοι οδηγοί όπως ο Tim Schenken και ο Howden Ganley, ο Jean-Pierre Jabouille και ο Jean-Francois Piot, και έδωσαν στον καθένα μας 5 γύρους. Οι τέσσερις ταχύτεροι καλύφθηκαν από 1/5 του δευτερολέπτου: ο Dieter Glemser και ο Manfred Mohr, που είχαν ήδη συμβόλαια με τη Ford, ο Helmut Marko και εγώ».

H Ford του πρότεινε συμβόλαιο με ετήσιες απολαβές 70.000 γερμανικών μάρκων, σε σχέση με το μισθό 1.800 μάρκων που έπαιρνε στην τράπεζα. Θα συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αναβάσεων με ένα Ford Capri με V6 κινητήρα. «Μέχρι το 1971 βρέθηκε στις πίστες με το Capri και κατέκτησα το Γερμανικό Πρωτάθλημα Αυτοκινήτων Τουρισμού. Δεν είχα καθίσει ποτέ σε μονοθέσιο, ούτε καν σε καρτ, αλλά το 1971 ένας φίλος μου παρέταξε ένα μονοθέσιο ένα Formula Super Vee».

«Κέρδισα στο Thruxton, και υποστηρικτικό αγώνα στο GP Γερμανίας στο Nurburgring. Τότε ο Jochen Neerpasch της Ford μου είπε να πάω στην Αγγλία, γιατί μου είχαν βρει μια Brabham Formula 3». Κάνοντας τη μισή σεζόν απέναντι σε πολύ δυνατούς οδηγούς, «πήρα μερικές καλές θέσεις και κέρδισα στο Castle Combe μετά από μια μεγάλη μάχη με τον Jody (Scheckter, μετέπειτα Πρωταθλητή της F1). Αυτό με έβαλε στο χάρτη».

To 1972, η March τον τοποθέτησε στο μονοθέσιο του Ronnie Peterson στη Formula 2 όταν ο Σουηδός είχε άλλες αγωνιστικές υποχρεώσεις. Ο Mass βρέθηκε επικεφαλής στο ντεμπούτο του, το Jim Clark Trophy στο Hockenheim, μέχρι να μείνει από συμπλέκτη. Παράλληλα, κατέκτησε με το Ford Capri το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Τουρισμού, με νίκες στις 24 Ώρες του Spa, στο Silverstone Tourist Trophy, στη Monza, στο Zandvoort και στη Jarama και συμμετείχε στις 24 Ώρες του Le Mans, επικεφαλής της κατηγορίας του με τον Hans Stuck όταν εγκατέλειψαν την αυγή. Παράλληλα, συμμετείχε και σε αγώνες σπορ αυτοκινήτων με τη Chevron.

To 1973 απέκτησε μόνιμο cockpit στη με την ομάδα Formula 2 του John Surtees (του μοναδικού Παγκόσμιου Πρωταθλητή στην ιστορία σε 2 και 4 τροχούς) και ήρθε 2ος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα με δύο νίκες. Έκανε και το ντεμπούτο του στην F1 με Surtees στο GP Μ. Βρετανίας, αλλά ενεπλάκη στην καραμπόλα που προκάλεσε ο Scheckter με τη McLaren. Στον πρώτο του πραγματικό αγώνα στην F1, στο Nurburgring, τερμάτισε 7ος, μόλις εκτός βαθμών.

Τότε αγόρασε μαζί με τον team-mate του στη Surtees, Mike Hailwood (9 φορές Παγκόσμιο Πρωταθλητή Μοτοσυκλετών), ένα ιστιοφόρο μήκους 39 μέτρων του 1919, του οποίου έμεινε ο μοναδικός ιδιοκτήτης και «ταξίδεψα παντού, στον Ατλαντικό, στην Αφρική, μέχρι τη Νότια Αμερική. Το είχα για σχεδόν 20 χρόνια, μέχρι που ένας επαγγελματίας στον οποίο το είχα αφήσει όσο έλειπα για αγώνες το ναυάγησε στη βόρεια γερμανική ακτή».

Το 1974, με εξαιρετικά περιορισμένο budget, τα μονοθέσια της Surtees στην F1 ήταν επιρρεπή σε αστοχίες. Έχοντας μείνει απλήρωτος, ο Mass αποχώρησε από την ομάδα μετά τον αγώνα της πατρίδας του, στον οποίο τον είχε πιέσει η Ford να συμμετάσχει. Ο αντικαταστάτης του στη Surtees, ο Αυστριακός Helmut Koinigg, θα έχανε τη ζωή του με τη Surtees, λόγω κατάρρευσης ανάρτησης.

Επίσης, στο Nurburgring ο Mike Hailwood, οδηγώντας το τρίτο μονοθέσιο της McLaren με τα χρώματα της Yardley, είχε ένα σφοδρό ατύχημα όπου έσπασε το δεξί πόδι του, γεγονός που έθεσε τέλος στην καριέρα του στους 4 τροχούς. H McLaren κάλεσε τον Mass να αντικαταστήσει τον Hailwood για τους δύο τελευταίους αγώνες του 1974 και το 1975 θα γινόταν ο δεύτερος οδηγός της κανονικής ομάδας της McLaren, δίπλα στον (δύο φορές Πρωταθλητή) Emerson Fittipaldi.

Ο αγώνας διακόπηκε τρεις γύρους αργότερα, με τον Mass επικεφαλής και τελικό νικητή. «Δεν χάρηκα καθόλου την πρώτη μου νίκη στην F1, πιστεύοντας ότι θα κέρδιζα πολλές ακόμα αργότερα», αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ. Το 1975 θα κέρδιζε μαζί με τον Arturo Merzario τον αγώνα σπορ αυτοκινήτων Coppa Florio στην Enna-Pergusa με μία Alfa Romeo 33.

To 1976, o Fittipaldi αποχώρησε από τη McLaren για να αγωνιστεί για την ομάδα που ίδρυσε ο αδερφός του, Wilson με τα χρήματα της βραζιλιάνικης ζαχαροποιίας Copersucar. Συνεπώς, στη McLaren ήρθε ο James Hunt, τον οποίο ο Mass γνώριζε πολύ καλά από τη Formula 3 και με τον οποίο πέρασαν καλά μαζί, όπως δήλωνε ο ίδιος, αν και ήταν πολύ εξωστρεφής για τα γούστα του. Ο Hunt του έβγαλε τοn αποκαλούσε «Hermann the German» χαϊδευτικά. Ωστόσο, ο Mass θα είχε πάντα στη διάθεσή του τον λιγότερο εξελιγμένο V8 κινητήρα DFV της Ford-Cosworth, που υστερούσε 40-50 ίππους.

«Αυτό που κανείς μας δεν ήξερε, μέχρι που ο Keith Duckworth (τεχνικός επικεφαλής της Cosworth), μου το είπε χρόνια αργότερα, ήταν ότι τρεις ομάδες θα έπαιρναν τον εξελιγμένο DFV εκείνη τη χρονιά, μόνο για τον Νο. 1 οδηγό τους. Ο Keith μου είπε: “Αυτοί οι τύποι είχαν 40 με 50 ίππους περισσότερους από εσάς”. Εγώ δεν ήξερα, ο James δεν ήξερε. Οι μηχανικοί απλά έμαθαν ποιος κινητήρας έπρεπε να μπει σε ποιο μονοθέσιο».

Παρά ταύτα, ανέβηκε στο βάθρο στο Kyalami και θα μπορούσε να έχει κερδίσει άνετα στο Nurburgring, όπου είχε ρισκάρει να βάλει σλικ ελαστικά στην εκκίνηση ενώ είχε βρέξει. Με την πίστα να στεγνώνει, είχε βρεθεί από την 9η στη 2η θέση στον -τεράστιο- 1ο γύρο. Όταν οι αντίπαλοί του επισκέφθηκαν τα pits, ήταν επικεφαλής με προβάδισμα 29 δλ., πριν συμβεί το ατύχημα του Niki Lauda που άφησε ανεξίτηλα εγκαύματα στο πρόσωπό του, και διακοπεί ο αγώνας. Η επανεκκίνηση δόθηκε με τη σειρά που είχαν εκκινήσει οι οδηγοί στην αρχή του αγώνα και ο Mass τερμάτισε 3ος τελικά.

Η δραματική σεζόν του 1976 και η μάχη των Hunt και Lauda για τον τίτλο, με τελικό νικητή τον Βρετανό αποτέλεσε το θέμα της ταινίας «Rush» του 2013 σε σκηνοθεσία Ron Howard. O Mass ήταν ο μοναδικός στο καστ που έπαιξε τον νεότερο εαυτό του σε έναν cameo ρόλο.

To 1976 ήταν και η χρονιά που ο Mass θα ξεκινούσε να αγωνίζεται με την Porsche στους αγώνες αντοχής, μία συνεργασία που θα διαρκούσε περισσότερο από μία δεκαετία και ξεκίνησε με νίκη στους δύο τελευταίους αγώνες του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Σπορ Αυτοκινήτων, στις 6 Ώρες του Dijon με τον Jacky Ickx και στο Slazburgring μόνος του. «Πάντα έλεγα στην Porsche ότι ήθελα το συμβόλαιό μου να καλύπτει τα πάντα εκτός από το Le Mans, επειδή δεν ήθελα ποτέ να αγωνίζομαι εκεί, αν και συνήθως κατέληγα να το κάνω. Μισούσα την αλαζονεία και την ανικανότητα των διοργανωτών όσον αφορά την ασφάλεια».

Το 1977 στη Formula 1, ο Mass θα τερμάτιζε με τη McLaren δύο φορές ακόμα στο βάθρο (στα GP Σουηδίας και Καναδά) και αυτές θα αποτελούσαν τις τελευταίες παρουσίες του στο podium ενός πρωταθληματικού Grand Prix, καθώς το συμβόλαιό του δεν ανανεώθηκε: «Η Marlboro συνειδητοποίησε ότι ο Patrick Tambay ήταν νεότερος και πιο όμορφος από μένα. Τότε ο Gunther Schmidt, ο οποίος διοικούσε την επιχείρηση με ζάντες της ATS, αποφάσισε να αναλάβει την ομάδα της March στην F1».

«Ο (σχεδιαστής) Robin Herd ήρθε πακέτο με τη συμφωνία, και πάντα τα πήγαινα καλά μαζί του στην F2, οπότε ακούστηκε καλό. Αλλά ο Schmidt είχε τρομερή ιδιοσυγκρασία, έλεγε σε όλους πώς να κάνουν τη δουλειά τους, έλεγε σε κάθε μηχανικό πώς να κρατάει ένα κλειδί. Ο Robin έφυγε μετά τους δύο πρώτους αγώνες στη Νότια Αμερική, λέγοντας “Δεν μπορώ να δουλέψω με αυτόν τον τύπο”. Του είπα, “σε παρακαλώ μην φύγεις, είσαι ο λόγος που μπήκα σε αυτή την ομάδα”. Αλλά έφυγε ούτως ή άλλως».

Στο Silverstone, έπειτα από κατάρρευση ανάρτησης, ο Mass είχε το πρώτο σοβαρό ατύχημα της καριέρας του: «Έσπασα το αριστερό μου πόδι, το μηριαίο οστό, την κνήμη, το γόνατο και τρύπησα τον πνεύμονά μου. Ήμουν τυχερός που δεν έπιασε φωτιά, γιατί ο κινητήρας είχε ξηλωθεί». Αυτό σήμανε και το τέλος της συνεργασίας του με την ATS.

«Ενώ βρισκόμουν στο νοσοκομείο του Northampton, ο Frank Williams ήρθε να με δει. Μου είπε: “Του χρόνου θα έχουμε μια πλήρη ομάδα με δύο αυτοκίνητα και χρειαζόμαστε έναν δεύτερο οδηγό δίπλα στον Alan Jones”. Έπειτα, ήρθε ο Jackie Oliver με έναν τύπο της Warsteiner, που ήταν σπόνσορας της Arrows, και μου είπε: “Έλα να οδηγήσεις για μένα”. Δεν είναι εύκολο να διαπραγματεύεσαι από το κρεβάτι του νοσοκομείου».

«Η Warsteiner υποσχόταν πολλά, και ο Riccardo Patrese πήγαινε καλά με την Arrows, οπότε στο τέλος επέλεξα αυτούς, και ο Frank υπέγραψε τον Clay Regazzoni. Θα κλωτσάω τον εαυτό μου για το υπόλοιπο της ζωής μου…» είχε δηλώσει ο Mass, καθώς η Williams θα κατακτούσε το πρώτο της Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 1980, ενώ η Arrows αντιμετώπισε μία προβληματική πορεία με ένα υπέρβαρο μονοθέσιο με πολύ μαλακή ανάρτηση.

Τo 1980 ο Mass θα τερμάτιζε 2ος στο GP Ισπανίας της Jarama, το οποίο όμως δεν συμπεριλήφθηκε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα λόγω του μαινόμενου τότε πολέμου της FISA με τη FOCA για την κυριότητα της F1. Στο Osterreichring εκείνη τη χρονιά είχε ένα σοβαρό ατύχημα, ραγίζοντας κάποιους σπονδύλους όταν ανατράπηκε το μονοθέσιό του.

Μετά το τέλος της σεζόν, η θέση του στην F1 έδειχνε να κινδυνεύει και «τον Νοέμβριο διέσχιζα τον Ατλαντικό με το σκάφος μου και στα μισά της διαδρομής μεταξύ του Γιβραλτάρ και των Αζορών έσπασα ξανά το αριστερό μου πόδι. Πέταξα στη Γερμανία και στη συνέχεια τηλεφώνησα στον Frank Williams και τον ρώτησα αν είχε τον δεύτερο οδηγό του για το 1981. “Κατάρα”, είπε, “προσπαθούσα να σε βρω εδώ και εβδομάδες, αλλά δεν μπορούσα. Έτσι υπέγραψα με τον Derek Daly χθες”».

«Αυτό με άφησε εκτός F1 για ένα χρόνο. Το 1982 συμμετείχα στον οργανισμό της RAM March με τον John MacDonald και τον Guy Edwards. Έφερα τα χρήματα της Rothmans στην ομάδα. Δεν μπορώ να πω τίποτα που μπορεί να τυπωθεί για την ειλικρίνεια και την εντιμότητα αυτών των δύο».

Τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα στο GP Βελγίου του Zolder, όπου στις δοκιμές η Ferrari του Gilles Villeneuve απογειώθηκε στον πίσω τροχό της March του Mass και ο Καναδός έχασε τη ζωή του στο ατύχημα. «Η γρήγορη γραμμή ήταν στα αριστερά, οπότε καθώς ο Gilles εμφανίστηκε στους καθρέπτες μου, κινήθηκα προς τα δεξιά. Ίσως το λάθος μου ήταν ότι δεν του έκανα σήμα, για να του δείξω».

«Νιώθω βαθιά λύπη γι’ αυτό. Γνώριζα τον Gilles καλά, ήξερα τη σύζυγό του Joann και τα παιδιά του Jacques και Melanie, είχαμε περάσει χρόνο μαζί. Έκανα τον αγώνα την επόμενη μέρα, και o κινητήρας μου έσκασε ακριβώς στο σημείο όπου ο Gilles είχε πέσει στους φράχτες. Απλά κάθισα στο αυτοκίνητό μου σκεπτόμενος την προηγούμενη μέρα».

Τρεις μήνες αργότερα ο Mass είχε άλλο ένα σοβαρό ατύχημα στο Paul Ricard, όπου έπειτα από μία σύγκρουση με τον Mauro Baldi, η March του Γερμανού απογειώθηκε, πέρασε τις μπαριέρες και τυλίχθηκε στα συρματοπλέγματα, έχοντας πάρει φωτιά. Ευτυχώς, υπήρχε ένα πυροσβεστικό φορτηγό στο σημείο εκείνο. Οι πυροσβέστες έσβησαν τη φωτιά και απεγκλώβισαν τον Mass, του οποίου το κράνος είχε ανοίξει, αν και ο ίδιος δεν είχε τραυματιστεί.

«Ένιωθα ότι κάτι μου έλεγε: “Παράτα τα τώρα. Η ομάδα είναι χάλια, σου έκλεψαν τα λεφτά, δεν θα βγει ποτέ τίποτα καλό από αυτήν, παράτα τα και ασχολήσου μόνο με τα σπορ αυτοκίνητα”. Το ατύχημα ήταν τόσο τρομακτικά παρόμοιο με εκείνο με τον Gilles. Ήμουν αρκετά τυχερός με το πρώτο μου ατύχημα με την ATS, ήμουν απίστευτα τυχερός με αυτό. Σκέφτηκα, πόση τύχη έχω;»

Μόνο όταν μετέβη στην ομάδα της Sauber-Mercedes κέρδισε το Le Mans, σημειώνοντας μια σπουδαία νίκη το 1989 με τους Stanley Dickens και Manuel Reuter. Το 1991 ήταν επικεφαλής για 16 ώρες με τους Jean-Louis Schlesser και Alain Ferte, αλλά ο κινητήρας έπαθε βλάβη τρεις ώρες πριν από το τέλος. Σε αυτή την ομάδα αναδείχθηκε και το ταλέντο του. Με τα ασημένια πρωτότυπα του Group C κέρδισε επίσης το Spa, το Nurburgring, το Donington, τη Jarama και το Μεξικό (δύο φορές), ενώ ήταν πολύ άτυχος που δεν κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα οδηγών το 1989, καθώς εκείνη τη χρονιά το Le Mans δεν μετρούσε για βαθμούς.

«Ο ρόλος μου στη Sauber περιλάμβανε την καθοδήγηση των Michael Schumacher, Heinz-Harald Frentzen και Karl Wendlinger για το πρόγραμμα νέων οδηγών της Mercedes. Ο Michael ήταν εύκολα ο πιο συγκεντρωμένος, ο πιο αναλυτικός». Μετέπειτα, θα διαχειριζόταν μία ομάδα DTM (Γερμανικό Πρωτάθλημα Τουρισμού), πρώτα με αυτοκίνητα της Lotus-Opel και στη συνέχεια της Mercedes, με την οποία συμμετείχε σε πολλούς αγώνες κλασικών αυτοκινήτων.

Ο Αυστριακός Karl Wendlinger θυμάται ότι ο Mass τους είχε «υποδεχθεί με ανοιχτές αγκάλες. Ποτέ δεν υπήρξε εγωισμός: ποτέ δεν προσπάθησε να μας κρύψει κάτι για να αποκτήσει πλεονέκτημα στους χρόνους στο γύρο. Απαντούσε σε κάθε μας ερώτηση, δεν υπήρχαν ποτέ μυστικά. Ο Jochen έκανε εύκολο το ξεκίνημα για εμάς, καθώς πηγαίναμε από ένα μονοθέσιο F3 με 170 ίππους σε ένα μεγάλο και ισχυρό Group C με πολύ μεγάλο αεροδυναμικό φορτίο. Αυτή ήταν μια σημαντική στιγμή στην καριέρα μου και θα έλεγα ότι ο Jochen ήταν ένας σημαντικός λόγος που όλα πήγαν τόσο καλά».

Σχετικά άρθρα:

Σαν σήμερα 15 Φεβρουαρίου: Η μέρα που εκατομμύρια άνθρωποι προσπάθησαν να σταματήσουν τον πόλεμο στο Ιράκ Έκτακτο δελτίο επιδείνωσης του καιρού, έρχεται το κύμα ψύχους Coral από την Τετάρτη Ολυμπιακός: Μία ανάσα από την απευθείας συμμετοχή του στο League Stage του Champions League Επανέρχεται το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ταχύτητας