Τα επιτόκια καταθέσεων στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού – Financial Report | Επενδυτής

Αρχική » Ροή Ειδήσεων » Τα επιτόκια καταθέσεων στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού – Financial Report

Τα επιτόκια καταθέσεων στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού – Financial Report

Η συζήτηση για τα επιτόκια καταθέσεων αναμένεται να τεθεί και πάλι στο επίκεντρο τις επόμενες ημέρες καθώς σύμφωνα με πληροφορίες η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα παρέμβει παρουσιάζοντας τη χαρτογράφηση και τα πρώτα συμπεράσματα της κλαδικής έρευνας για την αγορά τραπεζικών καταθέσεων στην Ελλάδα. Στόχος είναι να αποτυπωθούν με ακρίβεια οι συνθήκες ανταγωνισμού, να αναδειχθούν οι αιτίες που κρατούν τα επιτόκια καταθέσεων τόσο χαμηλά και να διατυπωθούν προτάσεις για ενίσχυση του ανταγωνισμού προς όφελος των καταθετών.

Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν ήδη σημειωθεί και σε άλλες χώρες. Στη Νέα Ζηλανδία των χαμηλών αποδόσεων οι αρχές εξέτασαν αν ολιγοπωλιακές δομές και σιωπηρή ευθυγράμμιση μεταξύ μεγάλων τραπεζών συγκρατούν τα επιτόκια των καταθέσεων σε χαμηλά επίπεδα, ενώ σε Βέλγιο και Ολλανδία οι αρχές ανταγωνισμού κατέληξαν ότι η περιορισμένη κινητικότητα των καταναλωτών και η έλλειψη έντονου ανταγωνισμού εξηγούν σε σημαντικό βαθμό την καθυστέρηση στην αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων.

Η έρευνα της ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού αυτή δεν ξεκινά από το μηδέν. Από τον Ιούλιο του 2024 η Επιτροπή ανακοίνωσε την έναρξη κλαδικής έρευνας στις τραπεζικές καταθέσεις, επισημαίνοντας ότι τα επιτόκια που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν σημαντικά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ τα προηγούμενα χρόνια μετακυλίστηκαν «μερικώς και με καθυστέρηση» στους καταθέτες. Στην προκαταρκτική φάση της έρευνας εντοπίστηκαν δύο κρίσιμα ζητήματα. Πρώτον η αυξημένη διαφορά μεταξύ μέσου επιτοκίου καταθέσεων και δανείων και δεύτερον ο χαμηλός βαθμός μετακύλισης των μεταβολών των επιτοκίων της ΕΚΤ στην εγχώρια αγορά καταθέσεων σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον Οκτώβριο του 2025 επιβεβαιώνουν ότι ο Έλληνας αποταμιευτής παραμένει εγκλωβισμένος σε ένα περιβάλλον σχεδόν μηδενικών αποδόσεων:

Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων διαμορφώθηκε στο 0,32%.

Τα επιτόκια καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά, οι κλασικοί λογαριασμοί όψεως και ταμιευτηρίου, έμειναν αμετάβλητα στο 0,03%.

Για καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος, το μέσο επιτόκιο για τα νοικοκυριά ήταν μόλις 1,14%, ενώ για τις επιχειρήσεις 1,72%.

Την ίδια στιγμή, το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις διαμορφώθηκε στο 4,45%, με αποτέλεσμα το περιθώριο μεταξύ νέων καταθέσεων και δανείων να φτάνει τις 4,13 ποσοστιαίες μονάδες. Με απλά λόγια το χρήμα που «κάθεται» σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου ή ακόμη και σε προθεσμιακή κατάθεση αμείβεται με ψίχουλα, την ώρα που η πίστωση προς την πραγματική οικονομία τιμολογείται με πολλαπλάσιο επιτόκιο.

Αυτά τα νούμερα σε συνδυασμό με την πορεία του δείκτη τιμών καταναλωτή που στην Ελλάδα είναι 2,5% σε 12μηνη βάση Δεκέμβριος 2024-Νοέμβριος 2025 (και 2,4% το Νοέμβριο 2025), η πραγματική απόδοση της απλής αποταμίευσης παραμένει αρνητική.

Τι συμβαίνει στην ευρωζώνη
Η εικόνα στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο και Βορρά είναι διαφορετική, έστω κι αν και εκεί παρατηρείται σταδιακή αποκλιμάκωση των αποδόσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ για τον Οκτώβριο 2025:

• Τα επιτόκια στις νέες καταθέσεις νοικοκυριών με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος στην ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στο 1,81% και για τις επιχειρήσεις 1,92%.
• Τα επιτόκια στις νέες καταθέσεις μίας ημέρας (overnight) των νοικοκυριών παρέμειναν στο 0,25% και για τις επιχειρήσεις 0,52%.

Συγκρινόμενο με την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι στις προθεσμιακές έως 1 έτος, ο μέσος ευρωπαίος καταθέτης αμείβεται με περίπου 0,6 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από τον Έλληνα. Ακόμη και στους απλούς λογαριασμούς μίας ημέρας, η ευρωζώνη δίνει πάνω από οκταπλάσιο επιτόκιο (0,25% έναντι 0,03%).

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αλλά και ευρωπαϊκοί θεσμοί, βλέπουν πίσω από αυτή την επιμονή των χαμηλών επιτοκίων έναν συνδυασμό δομικών χαρακτηριστικών της αγοράς και συμπεριφοράς των παικτών. Λίγες μεγάλες τράπεζες ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς, γεγονός που περιορίζει τον έντονο ανταγωνισμό στις καταθέσεις. Όταν όλοι οι μεγάλοι παίκτες ακολουθούν παρόμοια τιμολόγηση, ο καταθέτης έχει περιορισμένα κίνητρα και επιλογές για να αλλάξει τράπεζα. Αυτό το μοτίβο έχει καταγραφεί και σε άλλες χώρες.
Η ολλανδική αρχή ανταγωνισμού (ACM) διαπίστωσε ότι η αγορά αποταμιευτικών προϊόντων λειτουργεί ολιγοπωλιακά, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μην επωφελούνται επαρκώς από τα υψηλά επιτόκια της ΕΚΤ.

Αργή και μερική μετακύλιση των επιτοκίων της ΕΚΤ
Η ίδια η ανακοίνωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την κλαδική έρευνα σημείωνε ότι οι αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ από το 2022 και μετά μεταφέρθηκαν σταδιακά στα επιτόκια δανείων, αλλά πολύ πιο περιορισμένα και με σημαντική καθυστέρηση στα επιτόκια καταθέσεων. Η προκαταρκτική ανάλυση αναδεικνύει ακριβώς αυτό μεγάλη ψαλίδα δανείων-καταθέσεων και χαμηλό βαθμό μετακύλισης σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Άφθονη ρευστότητα, «παρκαρισμένα» χρήματα
Μετά από χρόνια απομόχλευσης και ενίσχυσης των καταθέσεων, οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται με ισχυρή ρευστότητα. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν έντονη ανάγκη να «κυνηγήσουν» νέες καταθέσεις με υψηλότερα επιτόκια, όπως συνέβη σε άλλες χώρες όπου ο ανταγωνισμός, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών τραπεζών, πίεσε τις αποδόσεις προς τα πάνω.

Η εμπειρία της κρίσης, τα capital controls και η γενική δυσπιστία προς πιο ριψοκίνδυνες επενδύσεις έχουν δημιουργήσει μια κουλτούρα συντηρητική. Επιπλέον η προσπάθεια μεταφοράς των καταθέσεων σε τράπεζα του εξωτερικού δεν είναι μια απλή υπόθεση για την πλειονότητα των καταθετών.

Σε πρακτικό επίπεδο, η επικείμενη παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναμένεται να φωτίσει το τοπίο αλλά δεν αναμένεται να αλλάξει ουσιαστικά τους συσχετισμούς. Αυτό θα κριθεί σε βάθος χρόνου από το πόσο αποφασιστικά θα αξιοποιηθεί από τις αρχές και από το πόσο ενεργοί θα γίνουν οι ίδιοι οι αποταμιευτές.

Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.‌‌

Σχετικά άρθρα:

Microsoft: Τέλος υποστήριξης για Windows 10, Office 2016 και Office 2019 – FinanceNews.gr | Επενδυτής Νέο πειθαρχικό στο Δημόσιο: Τρέχουν οι προθεσμίες από τώρα για την σταδιακή εφαρμγή του μέτρου | Επενδυτής Ο Ζελένσκι στη Σουηδία για νέα εξοπλιστική συμφωνία – FinanceNews.gr | Επενδυτής Επιχείρηση διάσωσης στη Γαύδο: 79 μετανάστες εντοπίστηκαν σε λέμβο στα ανοιχτά – FinanceNews.gr | Επενδυτής